Boris Johnson ‘ın istifası akabinde Muhafazakar Parti’nin önderi ve hasebiyle ülkenin Başbakanı 5 Eylül’de Liz Bakırköy travesti Truss oldu Ne var ki Truss başbakan olarak en fazla 6 buçuk hafta dayandı
Haftalarca süren ve dışişleri bakanının eski maliye bakanı Rishi Sunak ile karşı karşıya geldiği liderlik yarışının Bakırköy travestileri akabinde Muhafazakar Parti üyelerinin oylamasında Truss 81 326 ile 60 399 oy alan Sunak’a karşı galip gelmişti Kraliçe II Elizabeth ‘in vefatından kısa bir mühlet evvel şahsen Kraliçe’den vazifesi devralan Travesti Bakırköy Truss’ın zaferi uzun sürmedi Çünkü Kraliçe’nin son Kral III Charles’ın birinci başbakanı olan Truss Britanya tarihinin en kısa müddetli başbakanı oldu
Görev devralma merasiminden Kraliçe Elizabeth ve Liz Truss.
Ancak uzmanlar Truss’ın sayılı günleri olduğunu öne sürmüştü Bu mevzuda ileri giden Daily Star gazetesi Liz Truss’ı bir marulla yarıştırmıştı İngilizler Liz Truss’ın mı daha çabuk vazifesi bırakacağını yoksa marulun mu daha çabuk bozulacağını görmek için yayın başlatmıştı Hatta bunun için bahis oynayanlar bile vardı 35 gün içinde Truss’un misyondan ayrılacağına dair bahislerin oranı 6 1’di
Truss bugün 20 Ekim istifasını sunarak bahisleri yanlış çıkarmadı
‘Enerji krizini halledeceğim’
Başbakanlık sonuçlarının açıklanmasının akabinde Truss Vergileri azaltmak ve iktisadımızı büyütmek için yiğit bir plan sunacağım demişti Güç krizine dair de açıklamalarda bulunan Truss İnsanların güç faturalarıyla uğraşırken birebir vakitte güç arzıyla ilgili uzun vadeli sıkıntılarımızla da ilgilenerek güç krizini halledeceğim tabirlerini kullanmıştı
Truss’ın vaadleri:
- Geçen yıl içerisinde artırılan toplumsal sigorta primlerini tekrar düşürmeyi
- 2023 yılında yüzde 19’dan yüzde 25’e çıkarılması planlanan kurumlar vergisi artışını iptal etmeyi
- Enerji fiyatlarına “yeşil” projelere harcanması için eklenen vergiyi askıya almayı
- Vergi kesintilerini Covid borçlarını daha uzun vadeye yayarak karşılamayı
- Ülkenin farklı bölgelerinde hür ticaret bölgeleri yaratmayı
- Savunma bütçesi için belirlenen gayesi 2026 için yarım puan artırarak GSYİH’nın yüzde 2 5’u 2030 için yüzde 3’üne çıkarmayı vadetmişti
Truss’ın 11 yıl boyunca ülkenin başbakanlığını yapan Muhafazakar Parti nin eski başkanı Margaret Thatcher ın uyguladığı siyasetleri bugüne taşımak istediği biliniyordu Truss bu sebeple Thatcher’ın kopyası olmakla eleştiriliyordu
Beklentileri karşılamadı
Truss’ın 6 Eylül’de atadığı Maliye Bakanı Kwasi Kwarteng ‘in 23 Eylül’de toplam 45 milyar sterlini bulacak vergi indirimlerinin uygulanmasına hazırlanıldığını açıklaması ülkenin dış borçlanmasının yükseleceği istikametindeki telaşları artırdı ve sterlinin sert kıymet kayıpları yaşamasına neden oldu Kwarteng’in kamu borç yükünü artıracak vergi indirimlerini açıklamasının akabinde sterlin ABD doları karşısında 1 0350 ile tüm vakitlerin en düşük düzeyini gördü
Daha evvel pek çok kere bütçe düzenleme planı kapsamındaki vergi indirim planının ardında duran Truss 14 Ekim’de kamuoyu baskısına dayanamayarak Kwarteng’i Maliye Bakanlığı misyonundan aldı ve yerine Jeremy Hunt ‘ı getirdi
Yeni Maliye Bakanı Hunt da misyona gelir gelmez Truss hükümetinin 3 hafta evvel açıkladığı vergi indirimi paketinin neredeyse tamamını rafa kaldırarak iktisatta dizginleri ele aldı
Liz Truss vergi kesintileri iptalinin akabinde yaptığı birinci açıklamada Hata yaptığımızın farkındayım dedi ve vazifesindeki birinci haftalarda yaptığı bu kusurlar nedeniyle özür diledi Yeni Maliye Bakanı Hunt da siyasi istikrarsızlığın tahlil olmadığını belirterek Muhafazakar Parti milletvekillerini Truss’a bir talih vermeye çağırdı
Liderlik konusundaki itimat azaldı
Başbakan Truss’ın kendi iktisat siyasetinden “U dönüşü” yapmasının akabinde liderlik konumuna duyulan itimat azalırken, yapılan anket sonuçları da Truss’ın oylarının büyük oranda düştüğünü ortaya koymuştu. Önderi olduğu iktidardaki Muhafazakar Parti koridorlarında da Başbakan Truss’ın otoritesini kaybettiği konuşulurken, Truss’ın istifası etmesi gerektiği görüşünü paylaşan milletvekillerinin sayısı da artmıştı.
Halihazırda Crispin Blunt, Andrew Bridgen, Jamie Wallis ve Angela Richardson kamuoyu önünde başbakanı istifaya çağırırken, birtakım parlamenterler Truss’ın misyonda en fazla 1-2 haftası kaldığını öne sürmüştü.
Türkiye’ye yönelik Ruanda çıkışı
Parti liderliği ve Başbakanlık yarışının başlarında Truss çok tartışılan göçmenleri Ruanda’ya gönderme planına Türkiye’yi de katmak istediğini söylemişti Truss milletvekillerine şayet Başbakan olursa iki ülke ortasında müzakerelere başlayacağını aktarmıştı Truss’ın bu kelamları Türkiye’de çok konuşulmuş ve reaksiyon çekmişti
Liz Truss kimdir?
Eski Dışişleri Bakanı ve Muhafazakar Partinin yeni önderi Liz Truss 1975 Oxford doğumlu evli ve iki çocuk annesi 1983’de taşındıkları İskoçya’nın Paisley kentindeki okulunun tiyatro kolunun sahnelediği bir oyunda ülkenin o devirdeki güçlü başbakanı ve Muhafazakar Parti başkanı Margaret Thatcher ‘ı canlandırmıştı
Truss Demir Leydi olarak bilinen Margaret Thatcher’a gerek politik duruşu gerekse de şekline öykünmesiyle de sık sık gündeme geliyordu Muhafazakar Parti liderliği için yapılan birinci münazarada Truss’ın giydiği kıyafetle 1979’da Margaret Thatcher’ın kullandığı bir kıyafet ortasındaki benzerlik dikkat çekmişti Bu durum Truss’ın Thatcher’ı kopyaladığı yorumlarına neden olmuştu
Johnson’ın istifasına giden süreç
İngiltere Başbakanı Johnson Başbakanlık Ofisi 10 Numara’da Covid 19 salgını sırasında karantina kurallarını ihlal eden partiler düzenlenmesi nedeniyle tenkit ve istifa baskısı altındaydı Bu partilerden biri nedeniyle para cezası da alan Johnson kendi partisinin birtakım milletvekilleri ve muhalefet tarafından parlamentoya palavra söylemekle suçlandı
Her ne kadar kan kaybetse de Johnson başkanı olduğu Muhafazakar Parti içinde 6 Haziran’da inanç oylamasını 148’e karşı 211 oyla kazandı Johnson’u istifaya götüren olaylar zincirindeki son halkayı ise Muhafazakar Parti milletvekili ve partinin Küme Yöneticisi Chris Pincher ‘a yönelik taciz suçlamalarından haberdar olmasına karşın Pincher a partide misyon vermesi oldu
Başbakanlık Ofisi 10 Numara’dan daha evvel yapılan açıklamada Johnson’ın Pincher’la ilgili taciz savlarından haberdar olmadığı belirtilmesine karşın sonrasında Johnson’ın 2019’da Dışişleri Bakanı olarak vazife yaptığı devirde Pincher’la ilgili şikayetler hakkında bilgilendirildiği ortaya çıktı
Bunun akabinde Johnson’un kabinesindeki 5 bakan istifa etti Baskılara daha fazla dayanamayan Johnson 7 Temmuz’da iktidardaki Muhafazakar Parti liderliğinden istifa ettiğini yeni önder seçilene kadar başbakanlık misyonunu sürdüreceğini açıkladı
halktv com tr Dış Haberler
